قاری قرآن باید فهم خود را برای اجرای بهتر الحان متناسب با محتوای آیات ارتقا بخشد
تلاوت قرآن براساس طبقات صوتی هر نغمه و شناخت و تسلط بر جایگاه صوتی هر نغمه در تلاوت است، یعنی قاری میداند که هر نغمهای در چه فاصله صوتیای باید اجرا شود که اگر قبل از تلاوت، فهم و مفهوم آیات را دریابد در این راه موفق خواهد بود.
«مجید زکیلو»، از قاریان بینالمللی در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، در ابتدا در خصوص اینکه چرا قرائت قرآن باید با لحن عربی باشد، گفت: قرآن به زبان عربی نازل شده است و از جهت عقلی و نقلی پاسخهای متعددی میتوان داد که در ابتدا از نظر عقلی بررسی میکنم.
این قاری برجسته اضافه کرد: قرآن به زبان عربی نازل شده است و در آیات و روایات متعددی در خصوص اینکه قرآن را به زبان عربی بخوانید تأکید شده است زیرا زبان عربی پرمعناترین و کاملترین زبان است.
زبان عربی بلندترین معنا را در کوتاهترین عبارت بیان میکند
نایب رئیس شورای مرکزی جمعیت قرآنی استان تهران در ادامه گفت: زبان عربی از جهت اینکه بلندترین معنا را در کوتاهترین عبارت بیان میکند و هیچ زبانی مثل عربی پرمعنا نیست در قرائت قرآن کریم بهتر است که با لحن عرب تلاوت کرد.
قاری بینالمللی: |
زبان عربی از لحاظ تلفظ دارای تنوع است، در واقع زبانی است که هم درشتی زبان غربیها را دارد و هم نازکی زبانهای شرقی را داراست |
این قاری بینالمللی افزود: البته در سایر زبانها این طور نیست، زیرا در زبانهای دیگر همانند انگلیسی، فرانسه و … برای تفهیم بهتر مطالب برای مخاطب از موارد دیگری مانند صفت و … استفاده شود.
وی بیان کرد: زبان عربی از نظر تلفظ و به کار گیری اصوات دارای تنوع است، در واقع زبانی است که هم درشتی زبان غربیها را دارد و هم نازکی زبانهای شرقی را داراست.
زکیلو در ادامه اظهار کرد: در واقع صفتهای کلام موجب زیبایی زبان در کلام عربی میشود که خود این تنوع ایجاد میکند و حالت مطبوعی را برای شونده به وجود خواهد آورد، در واقع تنوع اصوات از نظر درشتی و نازکی تلفظ حروف موجب زیبایی کلام در زبان عربی میشود.
این مدرس قرآن در ادامه دلیل عقلی تلاوت قرآن با لحن عرب را اینگونه عنوان کرد که هر زبانی که بخواهیم قرائت کنیم با همان فنون و علم قرائت آن زبان باید قرائت شود به عنوان مثال زبان انگلیسی باید به لهجه انگلیسی خوانده شود تا برای مخاطب دلنشین باشد.
زکیلو ادامه داد: روایتی صحیح از پیامبر(ص) آمده است که میفرماید: «قرآن را با الحان و اصوات عرب بخوانید و با صوت و لحن دیگری قرائت نکنید.» همانطور که خداوند در آیه ۸۰ سوره نساء فرموده است: «هر کس از پیغمبر اطاعات کند در حقیقت از خدا اطاعت کرده است.»، پس باید از پیامبر(ص) اطاعت کرد و قرآن را با صوت و لحن عرب تلاوت کرد.
زکیلو: |
قرائت قرآن باید در لحن فرد و یا در روح تلاوت قرآن آن فرد ایجاد شود که همین موجب میشود تا مخاطب احساس خوبی را پیدا کند |
این قاری برجسته در پاسخ به این سؤال که چرا الحان ایرانی را نمیتوان در تلاوت قرآن استفاده کرد، گفت: البته نمیشود گفت که نمیتوان انجام داد، زیرا بعضی از قرای برجسته این کار را انجام میدهند، در واقع قرآن به زبان عربی نازل شده است، زبان عربی ذاتش این است که با لهجه و لحن خودش قرائت شود؛ هر چند برخی از قرای ایرانی و یا مصری از الحان ایرانی استفاده میکنند منتها با لهجه و فرهنگ عربی ترکیب کردهاند همانند نغمههای نهاوند، چهارگاه، سهگاه و امثال اینها.
این مدرس برجسته اشاره کرد: خود این اسامی بهترین دلیل است که بگوییم عرب زبانها هم از الحان ایرانی با یک ویرایش خاص استفاده میکنند تا به دل بشیند.
قاری قرآن باید فهم تلاوتی داشته باشد
زکیلو در خصوص اینکه به چه صورت میتوان به وسیله موسیقی مفاهیم قرآن را انتقال داد، گفت: اول اینکه قاری قرآن باید فهم تلاوتی داشته باشد، همچنین آشنایی کامل با ترجمه و معنای قرآن و آشنایی نسبی با شأن نزول و نکات تفسیری را داشته باشد سپس در هنگام تلاوت حس بگیرد که تمامی این موارد موجب این میشود که قاری حس خوبی را به مخاطب منتقل کند که اگر این اتفاق بیافتد آن فرد موفق است و جان قرآن در جان خودش نشسته است و میتواند آن را برای مخاطب به تجسم کشد.
این قاری برجسته اضافه کرد: در واقع اگر قاری بخواهد قرائت خود را در حد اعلا برساند باید عامل به اجرای آن باشد یعنی خودش عامل باشد و تأثیر خوبی را در دل مخاطب بگذارد.
این مدرس قرآن افزود: به عبارتی قرائت قرآن باید در لحن فرد و یا در روح تلاوت قرآن آن فرد ایجاد شود که همین موجب میشود تا مخاطب بتواند اثرپذیری احساس خوبی را پیدا کند.
وی با توجه با اینکه به عنوان مدرس در دانشگاهها و مراکز علوم قرآنی است، در رابطه با اینکه از چه روشی برای آموزش نغمات استفاده میکند، گفت: در ابتدا به محتوا و آیات مینگرم سپس نغمه مؤثر را به متعلم آموزش میدهم و تا آنجایی که شود از همه نغمات متناسب با آیات نظیر نغمه بیات، رست، سه گاه، چهارگاه، نهاوند، حجاز، کرد و …. استفاده میکنم.
زکیلو در پایان خاطرنشان کرد: قرآن کلام خداست و قاری قرآن سخن گوی خداوند است، بنده سعی میکنم در حد توان آیات را طوری تلاوت کنم که برای مخاطب تأثیرگذاری بهتری داشته و در حقیقت پیام خداوند را به طور شایسته دریافت کند.
لازم به ذکر است که مسئولیتها و فعالیتهای این مدرس قرآن عبارتند از:
مسئول اداره امور استانهای دارالقرآنالکریم دفتر مرکزی سازمان تبلیغات اسلامی
مدیر آموزش مؤسسه قرآن و عترت(ع)
مدیر کل آموزش و پژوهش سازمان دارالقرآنالکریم
مشاور اجرائی سازمان دارالقرآنالکریم
مجری کارشناس برنامههای مختلف قرآنی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
داور مسابقات استانی و کشوری حفظ، قرائت و مفاهیم قرآن کریم
مدرس علم قرائت قرآن کریم (روخوانی، روانخوانی و تجوید) در شبکه ۳ سیما
قاری بینالمللی قرآن کریم
کارشناس خبره امور فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی
عضو هیئت امنای دارالقرآن و حسینیه سالار شهیدان (ع) تهران
عضو شورای تخصصی آموزش مرکز آموزش قرآن آستان مقدس حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)
عضو شورای تخصصی آموزش سازمان دارالقرآنالکریم
عضو اصلی شورای مرکزی جمعیت قرآنی استان تهران
عضو کارگروه قرآن و عترت کمیته راهبری دفتر مرکزی سازمان تبلیغات اسلامی
مدرس دورههای تخصصی تربیت معلم و تربیت مدرس قرآن کریم
همچنین ابداع، تهیه و تدوین دهها مقاله، پژوهش، جزوه آموزشی، دستورالعمل و طرح تفصیلی دورههای مختلف آموزش علوم مختلف قرآن کریم است که در نوع خود منحصر بفرد بوده و هم اکنون بسیاری از آنها در کانونهای قرآن و دارالقرآنها و مراکز قرآنی کشور اجرا میشود.