تفاوت بین شیعه و سنی چیست؟

پاسخ اجمالی

اگرچه بحث پیرامون چنین موضوعی بسی گسترده است، اما به طور اجمال نظریات شیعه را که اهل سنت و یا گروهی از آنها با آن مخالف اند، در دو مرحله اعتقاد و احکام ذکر می‌کنیم:

 

الف. مرحله اعتقاد: شیعه معتقد است؛ صفات خدا عین ذاتش است؛ رویت خدا نه در دنیا ممکن است و نه در آخرت؛ عقاب طائع و ثواب عاصی از سوی خدا جایز نیست؛ جبر اساسی ندارد؛ امامت از اصول دین است و جانشین پیامبر باید معصوم باشد و دقیقاً بخاطر همین عصمتی که غیر از خدا کسی از آن آگاهی ندارد، امام باید از طرف خدا منصوب شود و حکومت های اسلامی باید به ولایت منتهی شود و اطاعت از حاکم ظالم و جائر را جایز نیست.

شیعه معتقد است که مقصود‌ از اهل بیت در آیه 33 احزاب، حضرت فاطمه (س) و ائمه اطهار(ع) هستند.

شیعه بر این باور است که انبیاء (ع) معصوم اند. نه تنها مرتکب گناه کبیره نمی‌شوند، بلکه حتی گناه صغیره را هم انجام نمی‌دهند. بداء و رجعت و شفاعت هم از جمله اموری‌ هستند که شیعه به آنها معتقد است.

شیعه جمیع صحابه را عادل نمی‌داند و می‌گوید که در بین صحابه هم عادل وجود دارد و هم فاسق و فتوای آنها بر احدی حجت نیست و …

 

ب. در مرحله احکام: در احکام نیز از دیدگاه شیعه تقیه و همچنین متعه که همان ازدواج موقت است، جمع بین صلاتین و زیارت قبور و ائمه اطهار جایز است و "حی علی خیر العمل" فصلی از فصول اذان است. باب اجتهاد از نظر شیعه مفتوح است و… .

پاسخ تفصیلی

بحث پیرامون چنین موضوعی که بسی گسترده است، در چنین مجالی نمی‏گنجد، ولی به طور اجمال نظریات شیعه را که اهل سنت و یا گروهی از آنها با آن مخالف اند، در دو مرحله اعتقاد و احکام ذکر می‌کنیم:

 

الف. در مرحله اعتقاد و اصول دین شیعه معتقد است:

 

1. اگرچه توحید اصل مشترک بین شیعه و سنی است، اما شیعه صفات خدا را عین ذاتش می داند (در این باره نک: اصول اعتقادات معتزله، سؤال 8864  (سایت: 8811) ؛ اقسام و مراتب توحید، سؤال 1913 (سایت: 3445) ) .

 

2. شیعه رؤیت خدا را نه در دنیا ممکن می داند، نه در آخرت (در این باره نک:   شیعه و سنی و رؤیت خدا ، سؤال 8408 (سایت: 8477) ؛ دیده نشدن خدا با توجه به آیه 54 سوره بقره، سؤال 6477 (سایت: 8498) ؛ رؤیت (دیدن) خدا، سؤال 295 (سایت: 1748) ) .

 

3. بر خلاف اهل سنت شیعه عقاب طائع و ثواب عاصی را از خدا جایز نمی‌داند. ( در این باره نک:   عدل از نگاه شیعه و معتزله شماره 5923 (سایت: 6122) ).

 

4. شیعه قائل به جبر نیست. (در این باره نک:   نمایه انسان و اختیار، سؤال 51 (سایت: 287) ؛ علم خداوند و اختیارانسان، سؤال 2084 (سایت: 2135) ؛ انسان و جبر و اختیار، سؤال 1896 (سایت: 2718) ؛ جبر و اختیار، سؤال 2035(سایت: 2085) ؛ رد ادله جبریون، 528 (سایت: 576) ؛ مفهوم امر بین امرین، سؤال 58 (سایت: 294) ؛ و همچنین شماره های: 1221  (سایت: 1217) و 130 (سایت: 1237)   و 1550 (سایت: 1570)   و 2035 (سایت: 2085) ).

 

5. مهم ترین باور شیعه، اعتقاد به امامت است. شیعه معتقد است که امامت از اصول دین است و جانشین پیامبر باید معصوم باشد و دقیقاً بخاطر همین عصمتی که غیر از خدا کسی از آن آگاهی ندارد، امام باید از طرف خدا منصوب شود و حکومت های اسلامی باید به ولایت منتهی شود.

 

6. شیعه اطاعت از حاکم ظالم و جائر را جایز نمی‌داند.

 

7. شیعه معتقد است که مقصود‌ از اهل بیت در آیه 33 احزاب، حضرت فاطمه (س) و ائمه اطهار(ع) هستند.

 

8. شیعه معتقد است که انبیاء (ع) معصوم اند. نه تنها مرتکب گناه کبیره نمی‌شوند، بلکه حتی گناه صغیره را هم انجام نمی‌دهند.

 

9. بداء و رجعت و شفاعت هم از جمله اموری‌اند که شیعه بدان معتقد می‌باشد. ( برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: بدا، لوح، کتاب، سؤال 65 (سایت: 306) ؛ رجعت و خصوصیات آن؛ سؤال 247 (سایت: 1112) و 3006 (سایت: 3578)؛ رجعت پیامبران، امامان، سؤال 5896 (سایت: 6496) ؛ مراجعه شود) حکومت عادلانه امامان بعد از رجعت، سؤال 5290(سایت: 5595) ؛ توسل و شفاعت از نگاه اهل سنت، سوال 4889 (سایت: 5777) .

 

10. شیعه بر خلاف اهل سنت جمیع صحابه را عادل نمی‌داند و می‌گوید که در بین صحابه هم عادل وجود دارد و هم فاسق و فتوای آنها بر احدی حجت نیست. و … ( برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: عدالت همه صحابه، سؤال 3817 (سایت: 4081) ).

 

ب. در مرحله احکام نیز:

 

1. شیعه تقیه را جایز می‌داند. ( برای دریافت توضیحات بیشتر، نک:   نماز تراویح و تقیه، سؤال 7286 (سایت: 7804)؛ دلایل تقیه کردن ائمه (ع)، سؤال شماره 1779 (سایت: 2132) ؛ سؤال 3022 (سایت: 4099) .

 

2. متعه که همان ازدواج موقت است در نظر شیعه جایز است. ( برای دریافت توضیحات بیشتر، نک:   بررسی احادیث متعه، سؤال 3320 (سایت: 4098) ؛ نمایه ازدواج موقت و آرامش شماره 2925 (سایت: 3130) ؛ نمایه ازدواج موقت در قران و سیره معصومین شماره 2965 (سایت: 3467) ؛ نمایه جواز ازدواج موقت شماره 844 (سایت: 915) ؛ نمایه مشکلات فراروی اجرای ازدواج موقت در جامعه شماره 347 (سایت: 353) .

 

3. باب اجتهاد از نظر شیعه مفتوح است.

 

4. تعصیب و عول را شیعه در باب ارث قبول ندارد. برای آگاهی از این دو واژه نک: عول و تعصیب.

 

5. از نظر شیعه جمع بین صلاتین جایز است. ( برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: روش پیامبر و ائمه در جمع بین نماز ظهر و عصر، سؤال 3216 (سایت: 3473) ؛   دلایل جایز بودن خواندن نماز در سه وقت، سؤال 2205 (سایت: 2334) ).

 

6. "حی علی خیر العمل" فصلی از فصول اذان است.

 

7. زیارت قبور و ائمه اطهار جایز است (ما معتقدیم که زیارت قبور نه تنها شرک نیست و عین توحید است، بلکه ثواب زیادی دارد) و …

 

شما برای کسب توضیح و اطلاعات بیشتر می‌توانید به پاسخ های این سایت مانند: تفاوت ها و اشتراکات شیعه و اهل سنت در مسئله مهدویت، سؤال 1425 (سایت: 1708) ؛ مشخصات و ویژگی های شیعه، سؤال 287 (سایت: 2483)؛ دلایل برتری شیعه، سؤال 277 (سایت: 2163) ؛ و کتابهایی که در این زمینه نوشته شده است، همچون: الجوامع و الفوارق بین السنه و الشیعه نوشته محمد جواد مغنیه؛ مع الشیعه الامامیه فی عقائدهم نوشته آیت الله جعفر سبحانی ؛ العقیده الاسلامیه علی ضوء مدرسه اهل البیت تالیف آیت الله جعفر سبحانی، مراجعه کنید.